عمده ترین انواع تابلو برق های مورد مصرف در تاسیسات برق ساختمانها و موارد کاربرد آن به شرح زیر است :
تابلو برق تمام بسته (برای نصب در فضاهای سرپوشیده) :
این نوع تابلو برق عبارت است ازمجموعه سوار شده در کارخانه که تمام جوانب آن-جز سطح نصب که ممکن است باز باشد- حداقل،درجه حفاظت 20 IP
تامین شود.
این گونه تابلو برق را تابلو برق تمام بسته ایمنی نیز می
نامند.
تابلو برق های تمام بسته ایمنی به اشکال مختلف ساخته میشود که بر حسب
نوع کاربرد متفاوت و عمده ترین انواع آن به شرح زیر است:
1- تابلو برق های تمام بسته ایستاده :
منظور
تابلو برقی است که بتواند به طور مستقل و بدون اتکا به دیوار در روی کف
ساختمان استقرار پیدا کند.این گونه تابلو برق ها معمولا برای تابلوهای اصلی
و نیم اصلی وتاسیسات و تجهیزات به کار میرود.انواع تابلو برق های ایستاده
به اشکال زیر ساخته میشود:
تابلو برق ایستاده قابل دسترسی از جلو :
تابلو
برقی است که دسترسی برای فرمان،تعویض فیوز ولوازم،اتصال سرکابل وسیم وغیره
کلا از طرف جلو تابلو برق امکان پذیر باشدو شامل یک یا چند سلول میباشد.
تابلو برق ایستاده قابل دسترسی از پشت :
تابلو
برقی است که وسایل اندازه گیری در جلوی آن قرار گرفته و فرمان ها نیزاز
سمت جلو تابلو برق انجام میشود، ولی دسترسی برای تعویض وسایل،اتصال کابلها و
سیم ها مانند آن،از پشت تابلو برق امکان پذیر است و شامل یک یا چند سلول
میباشد.
تابلو برق ایستاده چند خانه ای :
تابلو
برقی است که هر سلول آن دارای شینه کشی عمودی وقابل خانه بندی متغیر برای
نصب کلیدهای مختلف،فیوزها و وسایل اندازه گیری برای فرمان ماشین آلات و
غیره بوده و مجهز به شینه اصلی افقی برای توسعه به چند سلول نیز میباشد.
تابلو برق ایستاده چند جعبه ای :
عبارت
است از تابلو برقی که اجزای آن (شینه،فیوز،کلیدو غیره) در قطعات مساوی با
جعبه های چدنی یا فولادی ساخته شده وبا اتصال جعبه ها به یکدیگر تشکیل
تابلو برق میدهد.
2- تابلو برق تمام بسته دیواری :
این
نوع تابلو برق که به صورت یک جعبه قابل نصب در روی کارو یا در توی کار در
ابعاد مختلف ساخته میشود و فقط از قسمت جلو آن قابل دسترسی است شامل
شینه،کلید و وسایل حفاظت در برابر اضافه بار میباشد و برای کنترل مدارهای
فرعی و روشنایی و نیرو به کار میرود.
تابلو برق توزیع نیرو و روشنایی برای نصب در محوطه باز:
تابلو
برق توزیع نیرو و روشنایی برای نصب در محوطه باز عبارت است از تابلو برقی
تمام بسته با سفق شیب دار و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت،آب و گرد و غبار،که
معمولا بر روی پایه های بتون نصب میشود و برای تغذیه منازل،فرمان وکنترل
روشنایی محوطه،آب نماها و غیره به کار میرود.
لوازم ، وسایل و تجهیزات داخل تابلو برق
لوازم وسایل و تجهیزاتی که در داخل تابلو برق نصب می شود و یک تابلو برق کامل را تشکیل می دهد شامل اقلام زیر است:
الف ) وسایل
اندازه گیری مانند ولت متر، آمپرمتر، فرکانس متر، کسینوس فی متر، وات متر،
ولت- آمپرمتر، ترانسفورماتور جریان، دور شمار، ساعت شمار، فشار سنج و
غیره.
ب) لوازم
و وسایل حفاظت و فرمان مانند فیوزهای فشنگی و چاقویی، کلیدهای مینیاتوری،
کلیدهای خودکار حفاظت خط یا موتوری، کنتاکتورهای مجهز به رله محافظ (بی-
متال) یا بدون رله محافظ ، کلید فیوز، کلید گردان، کلید چاقویی، رله ها و
تایمرهای مختلف، کلید فرمان ولت متر و آمپرمتر و غیره .
ج) وسایل سمعی و بصری اعلام خطر، چراغ سیگنال و غیره.
د) مقره ها و شینه ها.
تابلو
برق های فشار ضعیف مورد استفاده در تاسیسات برق ساختمان باید مجهز به یک
کلید اصلی جداکننده و یک وسیله حفاظتی به شرح زیر باشد:
الف ) کلید
اصلی جداکننده باید قابل قطع و وصل زیر بار بوده و جریان نامی آن حداقل
برابر جریان نامی کل تابلو برق یا مصرف کل آن باشد و جریان ایستادگی کلید
در برابر اتصال کوتاه احتمالی در محل نصب نباشد.
ب ) وسیله
حفاظتی تابلو برق (کلید خودکار یا فیوز) باید دارای جریان نامی حداکثر
برابر با جریان نامی تابلو برق باشد. در مواردی که تابلو برق به وسیله مدار
اختصاصی تغذیه می شود، وسیله حفاظتی مدار، در صورتی که جریان نامی آن از
جریان نامی تابلو برق بیشتر نباشد، ممکن است وسیله حفاظتی تابلو برق نیز
محسوب شودو نیازی به وسیله حفاظتی جداگانه نخواهد بود.
در
مواردی که وسیله حفاظتی اصلی تابلو برق از انواع کلیدهای خودکاری که دارای
مشخصات کلید جداکننده نیز می باشدانتخاب شود، ممکن است از چنین کلیدهایی
برای هر دو منظور حفاظت و جدا کردن استفاده شود.
الف ) مدار تغذیه کننده وسایل کنترل و اندازه گیری مورد تغذیه از سیستم برق تابلو برق باید دارای نوعی وسیله حفاظتی مانند فیوز باشد.
ب ) در
مواردی که از کلیدهای مینیاتوری در تابلو برق استفاده می شود، با توجه به
این که قدرت قطع این گونه کلیدها در اتصال کوتاه کم است، باید به وسیله
فیوز بالا دست در تابلو برق مورد نظر و یا در تابلو برق اصلی به شرح زیر
حفاظت شود:
ج ) در مواردی که توان نامی قطع یک یا چند کلید مینیاتوری تا 1/5 کیلوآمپر باشد، فیوز حفاظتی باید دارای جریان نامی 63 آمپر باشد.
د ) در مواردی که توان نامی قطع کلید مینیاتوری 3 کیلو آمپر یا بیشتر باشد، فیوز حفاظتی باید دارای جریان نامی 100 آمپر باشد.
الف ) ورقه های موردنیاز درتولید تابلو برق از (ورقه های فلزی روغنی) به ضخامت 1.5 و 2 میلیمتر ساخته
می شود و ابعاد تابلو برق متناسب با قطعات نصب شده در داخل آن می باشد،
بطوری که در موقع کار اپراتور روی تابلو برق به راحتی امکان دسترسی به تمام
قطعات داخلی آن باشد و همچنین در صورت لزوم بتوانیم قطعات جانبی را به
مدار وصل کنیم .
ب ) برای
ایمنی بیشتر اپراتور در هنگام کار باید در تابلو برق بجز (درب اصلی) ،
دربی برای (محافظت شینه ها) نصب شود در این تابلو برق (سلولهای مربوط به
روشنایی معابر باید جدا از (سلولهای توزیع) در نظر گرفته شود و اتصال
سلولهای توزیع باید از شینه های مسی یا آلومینیومی باشد و مدار روشنایی
معابر این تابلو باید توسط (کنتاکتور و از فتوسل) فرمان گیرد . این فتوسل روی
دیواره کلاهک نصب می شود .
ج ) در
قسمت (رنگ آمیزی) بایستی نوع رنگ متناسب با شرایط (آب و هوایی) انتخاب شود
و حتما عملیات (چربی زدایی) باید قبل از رنگ آمیزی صورت گیرد. نوع ضخامت
رنگ استفاده شده هم باید توجه نمود که با آگاهی از محل نصب تابلو برق بین
20-40 میکرون متغیر است .
د ) شینه های مورد استفاده در تابلو برق باید از جنس مس یا آلومینیوم با ضخامت (30*3mm) (طبق
استاندارد) انتخاب شود و محلهای اتصال پس از سوراخ کاری کاملا تمیز شده و
توسط پیچ و مهره به همدیگر متصل شوند تا حداکثر (هدایت الکتریکی) به وجود
آید و شینه ها زیاد گرم نشود .
ه ) کابل ها در تابلو برق باید حتما توسط کابلشو به شینه ها متصل شود .
برای نصب سیم (ارت) باید حتما شینه مربوطه روی (کفی تابلو برق ) محکم شود .
قطعات
بکار رفته در این تابلو برق از قبیل کلید و کنتاکتور ـ فیوز ـ رله ـ فتوسل
و غیره باید به نحوی وصل شود که برای (تعمیر) به راحتی در دسترس باشد و از
(مارک های دارای استاندارد جهانی) تهیه شود .
ز) بمنظور
شناسایی محصول باید نقشه کامل محصول که شامل مدارات الکتریکی و سایر نکات
فنی آن است در اختیار متقاضی قرار داده شود تا در (موقع تعمیر) راحت تر
اقدام شود .
استانداردهای وسایل استفاده شده در این تابلو برق ، استاندارد IEC می باشد .
عوامل متعددی در محاسبه قیمت تابلوهای برق موثر می باشند که از جمله آن می توان به اندازه و ابعاد در نظر گرفته شده جهت قرارگیری المان های مختلف در درون تابلو برق ، کیفیت و نوع تجهیزات منصوبه در تابلوهای برق وتعداد آنها ، و هزینه ساخت و مونتاژ تابلوهای برق را اشاره کرد.
به لحاظ ابعادی تفاوتهایی در ارائه پیشنهاد اندازه تابلوهای برق وجود دارد ، به طور مثال تعدادی از مهندسین معمولا فضایی را برای تهویه بهتر و یا فضای توسعه آینده در نظر می گیرند اما ممکن است تعدادی دیگر یا این فضا را در نظر نگرفته و یا فضای کمتری را به آن اختصاص دهند .
همچنین از نقطه نظر تنوع تولیدکنندگان تجهیزات الکترونیک در دنیا ، قیمت این نوع قطعات نیز بسته به کیفیت قطعه و یا مدت زمان و سنوات تولید آن بسیار متغیر است لذا به عنوان مثال در صورتی که شما بخواهید از تجهیزات زیمنس آلمان برای ساخت تابلو برق خود استفاده نمایید بطور قطع می بایست هزینه بیشتری را نسبت به برندهای دیگر مثلا هیوندای کره یا ... بپردازید.
شاید کمترین هزینه در ساخت تابلوهای برق مربوط به هزینه ودستمزد مونتاژ و جمع آوری تابلو برق باشد که این هزینه خود به میزان نفر ساعت کار برروی تابلوی برق بسته به ابعاد و اندازه تابلو برق و میزان المانهای داخل آن دارد
در این قسمت سعی داریم تا شما را با نحوه ارائه قیمت تابلوهای برق در پروژه های مختلف آشنا نماییم.
