چیدمان عمومی لوازم در تابلو برق:
مبحث چیدمان و جاسازی لوازم ، مستلزم سلیقه و تجربه ی فنی یک طراح می باشد و می تواند به شکل های گوناگون انجام شود.
در اینجا برای آموزش نحوه ی کار ،اصولی را به شما پیشنهاد میکنیم تا بتوانیم دید فنی شما را تا حدی ارتقا بخشیده و شکل عمومی کار را برای شما روشن تر و قابل لمس تر کنیم .
بنابراین ابتدا به یک نمونه طرح ،در مورد نحوه ی جاسازی و محل نصب قطعات مختلف نگاهی انداخته و سپس تشریح آن می پردازیم.
بصورت نرمال ،ورودی و خروجی ها را پایین تابلو برق در نظرگرفته ایم.
شرح :
- 1-کنترل کننده های فرمان و PLC : در بالاترین قسمت سینی مونتاژ
- 2-کلید اصلی : با کمی فاصله از دیگر لوازم –در قسمت پایین –چپ ( البته بهتر است نسبت به مسیر ورود کابل ها توجه شود.)
- 3-کلیدها و فیوزها ( تغذیه های خروجی) : با حفظ فاصله مناسب در بالای سینی –پایین ردیف PLCنکته : در تابلو برق معمولا تمامی لوازم ،از بالا به پایین و در هر ردیف از سمت چپ به راست چیده می شوند.
- 4-کنتاکتورها: ردیف پایین کلید ها و فیوزهای محافظ جان
- 5-لوازم فرمان : مثل ساعت فرمان ،رله ،کنترل بار،تایمر و… در ردیف پایین کنتاکتورها
- 6-ترانسفورماتورهای ولتاژ و ادوات حرارتی ( هیتر) : در پایین ترین سطح سینی یا در کف تابلو
- 7-فن دمنده : پایین بدنه ی تابلو ( بغل یا روی درب)
- 8-ترمینال : ورودی و خروجی تابلو ،بستگی به جهت و مسیر کابل ها درآن واحد دارد.
نکته : محل نصب ترمینال ها عاملی مهم و بسیار موثر در چیدمان کلی یک تابلو برق است .
- 9-خازن ها : حتما بصورت ایستاده و حتی المقدور در پایین ترین قسمت تابلو برق و کف آن نصب شوند.
****************
نکته : قطعاتی مانند کنتاکتور ،کلید ،حافظ موتور و غیره دارای جهت ورود و خروج جریان هستند که در روی قطعه و کنار پیچ های آن توسط شماره و حروف متمایز شده اند.
ورودی سه فاز معمولا از بالا می باشد که با حروف 5L3 ،3L2 ،1L1 ، و خروجی سه فاز با شماره های 6T3،4T2 ،2T1 مشخص می شوند.
بالا یا پایین بودن ورودی برخی قطعات مشکلی ندارد ،ولی برای قطعاتی مانند بیمتال،حافظ موتور(کلید حرارتی) محافظ جان ،نمی توانیم این کار را انجام دهیم زیرا عملکرد و دقت آنها تاثیر خواهد گذاشت.
ابعاد و اندازه ها :
در طراحی و برآورد اولیه لوازم یک تابلو برق ، دانستن ابعاد، اندازه ها و فضاهای مورد نیاز برای نصب قطعات ، امری ضروری است، زیرا محاسبه ابعاد کلی تابلو برق ، براساس اندازه های هر یک از لوازم تعیین می شود و دیگر اینکه ما باید در ابتدای کار طراحی ، تصویر روشنی از تجهیزات داخل تابلو داشته باشیم.
شایان دکر است ابعاد لوازم مختلف در مارک های مختلف با هم تفاوت دارند ولی برای طراحی و کار می توان از کاتالوگ محصولات موجود در اینترنت استفاده کرد.
رعایت نکات فنی در ساختن تابلو برق:
مسئله مهم بعدی ،رعایت نکات فنی تابلو برق می باشد . به عنوان مثال همه ی قطعات الکتریکی دارای پیچ یا ترمینال برای اتصال و ارتباط با هم هستند .
این نقاط بایستی عایق بوده و این قسمت از پیچ ها در دسترس کامل برای باز و بسته کردن توسط پیچ گوشتی یا آچار باشند و حتی المقدور هر گونه قطعه ،شینه و کابل در مسیر این پیچ ها قرار نداشته باشد تا کاربر در تعمیرات و تعویض دچار مشکل نشود.
در مثالی دیگر می توان به قطعات دیگری مانند PLC یا کنترلرهای دیگر اشاره کرد .
این نوع قطعات در مقابل ضربه حساس هستند و معمولا بر روی آن ها منافذی برای تبادل و تهویه ی هوا وجود دارد که در مقابل ورود اشیای ریز ،براده های آهن و گرد و غبار ، به شدت آسیب پذیر هستند.
اپراتورها معمولا با این قطعات کمتر سر و کار دارند، بنابراین بالاترین قسمت از تابلو برق را به آن ها اختصاص می دهیم و حتی در قسمت هایی قرار می دهیم که در دسترس نباشند و احتمال ریختن آب و افتادن لوازم دیگر روی آن ها کمتر باشد.
همیشه قطعاتی مانند ترمینال و یا شینه هایی را که باید از طریق کابل به خارج از تابلو برق مرتبط شوند ، طوری طراحی و نصب کنیم که کاربر یا نصاب ،بتواند براحتی و بدور از هرگونه تماس بدنی با قسمت های برقدار دیگر کار کند.
همیشه فضای خالی برای مانور ،فرم دادن و بستن کابل ها فراهم باشد که این فضا نسبت به جریان و نوع کابل متغیر است .
مثلا برای کابل ورودی تابلو برق با سطح مقطع 95*3 میلیمتر مربع ،حداقل فضایی به ارتفاع 30 سانتی متر نیاز است ، ولی برای کابل 4*3 میلیمتر مربع ،مقدار در حدود 15 سانتی متر کافی است.
چیدمان ونصب کلید اصلی و خروجی ها را می توان تا حدی نسبت به مسیر کابل های ورودی و خروجی خارج از تابلو برق تعیین کرد تا کابل های ارتباطی در هم تنیده نشده و نصاب دچار مشکل نشود .
ترمینال ها و شینه های ورودی و خروجی ،در چیدمان و جاسازی لوازم نقش بسزایی دارند .
به عنوان مثال مسیر کابل ورودی یک تابلو از پایین و کابل های خروجی از بالای تابلو برق می باشد .بنایراین ، قسمت بالا، کنتاکتور ها و در نهایت ، ترمینال های خروجی را نصب می نمائیم .
